ده دلیل برای دوست داشتن کاشی ثمین کنگاور جدید
او استحکامات را درون دیوارها به صورتی قرار داد که برجستگی نیمی از آنها در داخل و نیمهٔ دیگر در خارج ساختمان قرار گیرد و سپس با ساختن بالکنهای ستون دار، برجستگیها را پنهان کند. وی شعرهای برخی از شاعران معاصر ایران را به ارمنی ترجمه کرده و مجموعههای «کلید درم نور خورشید است» (کارهای شاعران معاصر ارمنی)، «شهد زردآلو و مثلث سیاه» (شعرهای ادوارد هاخوِردیان)، «پاییزی کاملاً متفاوت» (شعرهای هوانس گریگوریان) و غیره. پس از اتمام تحصیلات در سال ۱۲۸۳ خورشیدی (۱۹۰۴ میلادی) در شهرهای رشت و تبریز اقدام به تدریس موسیقی و تشکیل گروه سرایندگان از دانش آموزان و اجرای کنسرتهای مختلف کرد. در سال ۱۳۱۵ خورشیدی رضاشاه پس از ملاقات با مصطفی کمال آتاترک دستور داد کلیه مدارس ارمنیان در سراسر ایران تعطیل شوند از سال ۱۳۲۲ خورشیدی مدارس ارمنیان بازگشایی شد. سپس در جوار مدرسه هایکازیان مدرسهای دخترانه به نام تاماریان ساختند، مدارس مزبور، دارای کتابخانه و تالار نمایش بودند. در سال ۱۳۶۳ خورشیدی (۱۸۸۴ میلادی) ارمنیان در حوالی کارخانه بلورسازی، گذر محمدحسن کر، پاتوق نایب باقر، ساختمان جدیدی به سبک مدارس اروپایی بنا کردند ساختمان مدرسه افزون بر کلاسهای درس دارای یک تالار نمایش برای اجرای برنامههای تئاتر بود.
مدارس ارمنیان در جلفای اصفهان از ابتدای سده هفدهم میلادی پس از استقرار ارمنیان در جلفای اصفهان همانند سایر مناطق ارمنینشین کلاسهای درس در کلیساها و دیرها دایر بود. از نظر هنر نقاشی ارمنیان ایران باید به نامهای: آندره سوروگین و (آواک هایراپتیان)، متولد ۱۹۲۶ میلادی در شهر تبریز، «نقاش طبیعت و زندگی انسان»، و (میکائل شهبازیان)، متولد ۱۹۰۴ میلادی در شهر اردبیل، در مدرسه نقاشی کمالالملک شروع به تحصیل نقاشی نمود، سپس نزد هنرمند روسی پل ماکی هنر آموخت. وی در سال ۱۲۸۶ خورشیدی (۱۹۰۷ میلادی) به تفلیس رفت و نزد واسیلوف، ویولنیست مشهور روسی به تکمیل آموزش ساز تخصصی خود پرداخت. این مؤسسه در سال ۱۳۶۱ توسط تعدادی از روشنفکران ارمنی که توانستهاست با فعالیتهای گسترده خود و از طریق همکاریهای متقابل با روشنفکران و نویسندگان فارسیزبان خود و با برگزاری جلسات سخنرانی، ترتیب دادن نمایشگاهها، تهیه فیلمها، ترجمه و چاپ کتابهای متعدد و انتشار فصلنامه فرهنگی پیمان و غیره گام مثبتی در این زمینه بردارد. در زمینه زمینشناسی، زلزلهشناسی و آتشفشانشناسی مانوئل بربریان، (متولد ۱۹۴۵ میلادی در تهران) از چهرههای سرشناس ایران بود. در زمینه علوم میتوان به آلکساندر باغدیانس را نام برد. به همین دلیل کلیسای ارمنی خارج از جامعه خود و به زبان غیر ارمنی تبلیغ دینی ندارد و تدریس علوم دینی نیز در مدارس و کلیساها به زبان غیر ارمنی متداول نیستند.
روستائیان ارمنی توجه خاصی به تحصیل فرزندان خود داشتند، و در روستاهای ارمنینشین آذربایجان، فریدن، چهارمحال و بختیاری و سلطان آباد (اراک کنونی) مدارسی دایر کرده بودند، آموزگاران مدارس آذربایجان از تبریز و سلمان و مدارس حوزه اصفهان از جلفای اصفهان اعزام میشدند حقوق سالیانه آموزگاران در یکصد سال پیش در حدود ۳۰۰ قران بود، بعضی از روستاها، کتابخانه نیز داشتند و روستاهای نزدیک به آنها از کتابهای کتابخانه استفاده میکردند. در این مسابقات مدارس ارمنی تهران نیز فعال بودند با مربیان و معلمان مانند: «سروژ صفریان» و «بابکن یغیازاریان». ارمنیان کاتولیک نیز کلیسایی به نام گریگور لوساوریچ مقدس دارند که در سالهای ۵۴-۱۹۵۰ میلادی بنا شدهاست. آراوُد (بامداد) هفته نامه، سپس نشریه سه روزانه سیاسی، اجتماعی، ادبی و اقتصادی ارگان حزب داشناکسوتیون ارمنیان تبریز بود. این گروه همچنین با ترجمه آثار فارسی و خارجی و نقدهای ادبی نقش بسزایی در شناساندن آثار ادبی به زبانهای دیگر داشت. یکی دیگر از مردان ادبی میرزا ملکم خان کاشی ضد اسید تبریز ناظم الدوله است.
وی دختر آرتین استپانیان، از بنیانگذاران دندان پزشکی نوین ایران بود. سرپرست سابق دانشکده مهندسی سازه دانشگاه صنعتی شریف مدتها رئیس کنفرانس بینالمللی سازههای فضاکار و یکی از بنیانگذاران تحقیقات در این رشتهاست. در اقلیم پارس آمده است که این بقعه که محل زندگی و تدریس شیخ یوسف بن یعقوب بوده شامل دو چهار طاقی و چندین ستون سنگی و رومیهایی از سنگتراش است. با این تفاسیر، آغاز احداث بنا در سال۱۲۸۱ق و حدود دو سال بعد، در سال۱۲۸۳ق به پایان رسیدهاست. ماسحیان در ادبیات از نظر ترجمه آثار ویلیام شکسپیر به زبان ارمنی مشهور است هنوز هم پس از گذشت حدود یک سده ترجمههای او نظیر ندارد. پس از برافتادن صفویه، به تدریج از عظمت مدرسه چهارباغ کاسته شد. از جمله در جلدهای ۵ و ۶ آوازنامه (گانزاران) گنجنامه. ماده تاریخ درج شده در بیت دوم، یعنی «غنج»، برابر است با ۱۰۳۴ که در این سال تعمیراتی در بنا انجام شده است.